Gazometria (RKZ, równowaga kwasowo-zasadowa)

Charakterystyka badania równowagi kwasowo zasadowej

Gazometria (ang. blond gases) i stężenie jonów wodoru pH należą do panelu oznaczeń wykonywanych w krwi tętniczej, polegającego na określeniu pH (kwasowości) krwi oraz ciśnień parcjalnych (ilości rozpuszczonych w krwi): tlenu pO2 i dwutlenku węgla pCO2. pH krwi utrzymywane jest w wąskich granicach 7, 35-7, 45 obniżenie pH określane jest, jako kwasica, podniesienie, jako zasadowica. Kwasica lub zasadowica wskazują na pierwotną nieprawidłowość równowagi kwasowo/zasadowej. Na charakter nieprawidłowości kwasowo/zasadowej wpływa zależność pH od pCO2 lub HCO3-.

Badanie gazometrii – na czym polega?

Badanie gazometrii polega na rozpoznaniu zaburzeń wymiany gazowej i monitorowania ich leczenia, oraz na rozpoznaniu i monitorowaniu zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej, takich jak kwasica lub zasadowica oraz diagnozowaniu mechanizmu ich powstawania.

Wskazania do badania

Badanie, które zleca się w celu potwierdzenia chorób zaburzających oddychanie (np. astmy czy POChP). PH krwi sprawdza się u osób, które przeszły ostre infekcje, a także cierpiących na choroby wątroby i nerek.

Kiedy robi się gazometrię?

Na gazometrię kieruje się osoby, które wykazują objawy zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, mają problemy z oddychaniem, cierpią na choroby metaboliczne, przeszły uraz głowy lub szyi, znieczulenie ogólne lub operacje mózgu bądź serca.

Gazometria - jak się przygotować?

Nie jest wymagane wcześniejsze przygotowanie.

Przebieg badania

Badanie jest proste i szybkie, polega na pobraniu krwi tętniczej lub arterializowanej krwi włośniczkowej (z opuszka palca, lub płatka ucha), rzadziej pobiera się krew żylną. Badanie pozwala na ocenię wymiany gazowej oraz równowagi kwasowo-zasadowej.

Interpretacja wyników

Wynik zawsze interpretuje lekarz. Oto, jakie m.in. parametry są oznaczane przez analizator:

  • pH
  • pO2 (ciśnienie parcjalne / prężność tlenu)
  • pCO2 (ciśnienie parcjalne / prężność dwutlenku węgla)
  • SatO2 (saturacja)
  • BE (nadmiar/niedobór zasad)

Zakresy referencyjne różnią się w zależności od wieku i rodzaju badanej krwi.

Ciekawostka

Badanie gazometryczne we krwi włośniczkowej powinno być wykonane w ciągu 15-30 minut od pobrania.

Pamiętaj jednak drogi pacjencie, twój wynik powinien zawsze zinterpretować lekarz. Wynik rkz zazwyczaj stanowi jeden z wielu elementów badań.

Gazometria - o co najczęściej pytają pacjenci?

Jak odczytać wynik gazometrii?

  • pH – 7,35–7,45,
  • ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla (PaCO2) – 32–45 mm Hg
  • ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla we krwi żylnej (PaCO2) – 45–47 mm Hg
  • stężenie wodorowęglanów w osoczu (HCO3) – 21–27 mmol/l
  • nadmiar zasad we krwi (BE) –2,3 do +2,3 mEq/l
  • ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej (PaO2) 75–100 mm Hg
  • ciśnienie parcjalne tlenu we krwi żylnej (PaO2) 35–40 mm Hg
  • wysycenie tlenem hemoglobiny we krwi tętniczej (SaO2) 95–98%.

Pamiętaj jednak drogi pacjencie, twój wynik powinien zawsze zinterpretować lekarz.