Charakterystyka badania
Kwas moczowy jest końcowym produktem metabolizmu zasad purynowych, a jego stężenie zależy od tempa procesów syntezy i wydalania z organizmu. Jest on produktem degradacji puryn, czyli zasad azotowych wchodzących w skład kwasów nukleinowych DNA i RNA. Degradacja ta zachodzi w hepatocytach wątroby pod wpływem działania różnych enzymów. Kwas moczowy w 30% jest wydalany przez przewód pokarmowy, a w 70% jest przefiltrowywany przez nerki do moczu.
Jeśli organizm funkcjonuje prawidłowo, to produkcja i wydalanie kwasu moczowego pozostaje w równowadze i jego stężenia mieszczą się w granicach normy. Jednak w różnych stanach chorobowych dochodzi do wzrostu stężenia kwasu moczowego we krwi. Powodem tego jest jego nadmierna produkcja w wątrobie albo upośledzenie jego wydalania przez nerki.
Kwas moczowy - wskazania do badania
Badanie biochemiczne krwi pod kątem stężenia kwasu moczowego zleca się, gdy istnieje podejrzenie dny moczanowej, chorób nerek czy chorób rozrostowych. Takie badanie wykonuje się również w celu kontrolowania poprawności i skuteczności leczenia.
Dna moczowa (tzw. artretyzm) to choroba, którą cechuje utrzymujące się podwyższone stężenie kwasu moczowego. W wyniku krystalizacji moczanu sodu w płynie stawowym dochodzi do zapalenia stawów. Najbardziej typowe objawy to: ból lub obrzęk (zwłaszcza dużego palca i kolan), zaczerwienie skóry w okolicy zajętego stanem zapalnym stawu, uczucie ciepła przy dotykaniu stawu.
Badanie poziomu kwasu moczowego powinny wykonywać przede wszystkim osoby, które wykazują objawy chorób wywoływanych przez zbyt wysokie poziomy kwasu moczowego.
Badanie kwasu moczowego - jak się przygotować?
Podstawowe badanie krwi wykonuje się rano i na czczo. Wcześniejsze zjedzenie posiłku mogłoby wpłynąć na wynik badania.
Badanie z krwi stężenia kwasu moczowego
Badanie jest proste i szybkie. Krew pobierana jest najczęściej z żyły w zgięciu łokciowym, rzadziej na grzbiecie dłoni lub stopy.
Na rękę zakładana jest opaska (staza). Ucisk ma spowodować napełnienie żył, co ułatwi pobranie krwi. Pielęgniarka może również, poprosić badanego o kilkukrotne zaciśnięcie ręki w pięść i jej rozluźnienie.
Miejsce wkłucia przed pobraniem zostanie zdezynfekowane. Krew pobiera się do sterylnej probówki systemu zamkniętego, próżniowego (zapewnia bezpieczeństwo pacjentowi i osobie pobierającej krew). Najczęściej pobiera się około 2-3 ml krwi, co jest wartością w żaden sposób niezagrażającą zdrowiu człowieka.
Po wyjęciu igły miejsce nakłucia należy ucisnąć gazikiem, aby zatamować krwawienie, po czym zostanie ono zabezpieczone plastrem z opatrunkiem. Nie zaleca się zginania ręki, gdyż może to spowodować powstanie krwiaka w okolicy nakłucia!
Jaki jest prawidłowy poziom kwasu moczowego? Interpretacja wyniku
Wartość referencyjna stężenia kwasu moczowego we krwi zależy od płci i wieku pacjenta. Norma 0,15-0,40 mmol/l (2,5-7,0 mg/dl)
Ciekawostka
Są leki zwiększających wydalanie kwasu moczowego z moczem (salicylany, fenylobutazon, probenecyd, glikokortykosteroidy), powodując jego obniżenie we krwi.
Pamiętaj, twój wynik powinien zawsze zinterpretować lekarz. Poziom kwasu moczowego zazwyczaj stanowi jeden z wielu elementów badań.
Najczęściej pojawiające się pytania
Przyczyny podwyższonego kwasu moczowego we krwi
Podwyższony poziom kwasu moczowego może występować w przypadku:
- wrodzonych uwarunkowań genetycznych
- cukrzycy
- niewłaściwej diety
- otyłości
- stosowanie niektórych leków diuretycznych.
- nadciśnienia tętnicza
- niedoczynności tarczycy.
Jaka obniżyć stężenie kwasu moczowego?
W niektórych przypadkach wystarczające będzie leczenie za pomocą modyfikacji diety, która polegać będzie na ograniczeniu spożycia produktów bogatych w zasady purynowe, stanowiące prekursor do produkcji kwasu moczowego. W innych przypadkach konieczne może być włączenie leczenia farmakologicznego, z wykorzystaniem substancji odpowiadających za obniżenie stężenia kwasu moczowego we krwi. W określonych przypadkach może być konieczne przeprowadzenie pogłębionej diagnostyki w celu wykrycia choroby podstawowej, która prowadzi do wystąpienia zbyt wysokich stężeń kwasu moczowego.
Wyniki badań powinien zawsze zinterpretować lekarz. Poziom kwasu moczowego zazwyczaj stanowi jeden z wielu elementów badań.
Jak obniżyć poziom kwasu moczowego w organizmie?
W celu obniżenia poziomu kwasu moczowego w organizmie człowieka zaleca się picie co najmniej 2 l płynów dziennie. Bardzo dobre działanie wykazują napary przygotowane z liści brzozy, mniszka lekarskiego lub pokrzywy, które stymulują proces wydalania kwasu moczowego z organizmu.
Niskie stężenie kwasu moczowego - co to oznacza?
Zbyt niski poziom kwasu moczowego może również wskazywać na toczące się w organizmie zapalenie nerek lub wątroby, metaboliczne choroby genetyczne, celiakię, chłoniaki i inne rodzaje nowotworów.
